صحبت‌های ما با کودکان، نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری شخصیت، اعتمادبه‌نفس و دیدگاه آن‌ها نسبت به خودشان دارد. گاهی بی‌دقتی در انتخاب کلمات می‌تواند پیام‌های منفی غیرقابل‌جبرانی منتقل کند. در این مقاله ۷ جمله‌ی رایج ولی مضر را معرفی می‌کنیم و برای هر یک جایگزین‌ها و توضیحاتی ساده و مؤثر ارائه می‌دهیم.
۱. «من خیلی چاق شده‌ام!»
انتقاد شدید از ظاهر خود جلوی فرزند، باعث می‌شود او برداشت کند که ارزش فرد بر اساس وزن یا ظاهر است. به‌جای این جمله، بهتر است به‌صورت مثبت روی سلامت تأکید کنید:
«دارم ورزش می‌کنم تا سالم و انرژی‌مند باشم.»
۲. «دیگ بریدم!»
وقتی والدین در مقابل چالش‌ها کوتاه می‌آیند، کودکان می‌آموزند که شکست به‌معنای پایان تلاش است. به‌جای تسلیم بی‌دلیل، نشان دهید که پشتکار و حل مسئله اهمیت دارد:
«بیا با هم تلاش کنیم تا راه‌حلی پیدا کنیم.»
۳. «تو مثل بچه‌ها رفتار می‌کنی»
این جمله باعث شرمساری و سرخوردگی می‌شود و ارتباط را قطع می‌کند. در عوض با آرامش علت ناراحتی را جویا شوید:
«متوجه شدم ناراحتی. دوست داری در موردش صحبت کنی؟»
۴. «تو مرد خونه‌ای»
تحمیل نقش‌های جنسیتی سنتی به کودک پسر، فشار زیادی بر او وارد می‌کند و به دختران پیام تبعیض‌آمیز می‌دهد. برای تقسیم مسئولیت‌ها از کل خانواده دعوت کنید:
«امروز همه‌ی ما وظایفی داریم تا خانه مرتب و شاد بماند.»
۵. «گریه نکن»
انکار احساسات باعث می‌شود کودک در ابراز غم یا اضطرابش دچار مشکل شود. به او اجازه دهید احساساتش را مدیریت کند:
«گریه کن، اشک‌ها کمک می‌کنند سبک‌تر شوی؛ بعدش با هم صحبت می‌کنیم.»
۶. «وقت ندارم»
این جمله باعث می‌شود فرزند احساس کند شما برای او ارزش و اهمیتی قائل نیستید. اگر واقعاً مشغولید، زمان مشخصی بدهید:
«الان باید چند دقیقه کارم را تمام کنم؛ بعدش حتماً به حرف‌هایت گوش می‌دهم.»
۷. «ساکت شو»
این کلمه حق گفت‌وگو را از کودک سلب می‌کند و احترام را زیر سؤال میبرد. برای برقرار کردن ارتباط مؤثر از عبارات مودبانه استفاده کنید:
«لطفاً صبر کن تا حرفم تمام شود، بعد با هم حرف می‌زنیم.»
با حذف این جملات و جایگزینی آن‌ها با عبارات همدلانه و حمایتی، فرزند شما یاد می‌گیرد که احساساتش مهم است، ارزش‌مند است و می‌تواند با اعتمادبه‌نفس در خانواده و جامعه نقش ایفا کند.